Python ile Dizi / Liste Kullanımı | Tüm Fonksiyonlar ve Örnekleri
Merhabalar. Bu dersimizde sizlere python ile liste kullanımından bahsedeceğim. Listeler değişkenler gibi verileri tutan ve istenildiği zaman ise ulaşılan veya değiştirilebilen veri yapılarıdır. Değişkenler sadece bir veriyi içerisinde barında bilirken listeler ve diziler sayesinde istenilen sayıda veriler bir listede tutulup ihtiyaca göre de kullanılabilmektedir. Hemen dersimize örneklerle geçelim
Liste isimleri de değişkenler gibi tamamen programcıya bağlıdır. istenilen isimde liste adları oluşturulabilir. Burada kullanılan liste isimleri tamamen benim kendi tercihimden kaynaklıdır. Sizler istediğiniz isimleri kullanabilirsiniz 🙂 Liste isimleri de değişken kurallarıyla aynıdır. Türkçe karakter kullanmamaya özen gösteriniz.
Liste oluştururken önce “liste adı” daha sonra “=” atama operatörü ve “[ ]” köşeli parantezler kullanılır.
liste = [] #boş bir liste örneği
isimler = ["Yusuf","Emir","Kaan","Alperen","Yağız"] #içerisinde string ifadeler bulunan liste örneği
sayilar = [1923,571,1299,1905,632,1] #içerisinde sayılar bulunan liste örneğiYukarıdaki örnekte 3 tane liste örneği verilmiştir. 1. örnekte boş bir liste, 2. örnekte içerisinde metinsel ifadeler bulunan bir liste örneği, 3. örnekte ise içerisinde tamamen sayısal veriler barındıran liste örneği verilmiştir. Listeler karışık veri yapılarından da oluşabilmektedir.
icerikler = ["çay","kahve",35,14.2,-30,"bilişim"]Listede bulunan verileri ekrana yazdırmak için döngüler kullanılır. Daha önce öğrenmiş olduğumuz print( ) fonksiyonu ile listenin içerisindeki tüm elemanları görebiliriz fakat işlem yapmak istediğimizde döngüleri kullanmamız gerekir.
isimListesi = ["Ahmet","Muhammed","Mustafa","Ayşe","Fatma"]
print(isimListesi)Yukarıdaki kodu çalıştırdığımızda çıktı olarak şu şekilde gözükecektir;
['Ahmet', 'Muhammed', 'Mustafa', 'Ayşe', 'Fatma']Eğer dizideki elemanlara tek tek ulaşmak istiyorsak her bir dizi elemanının sıra numarasına (index) göre çağırmamız gerekir. Listelerde sıralama 0 dan başlamaktadır. Örnek;
isimListesi = ["Ahmet","Muhammed","Mustafa","Ayşe","Fatma"]
print(isimListesi[0])
print(isimListesi[4])Yukarıdaki listede “Ahmet” verisine ulaşmak için isimListesi[0] fatma verisine ulaşmak için ise isimListesi[4] şeklinde yazdırmak gerekir. Çıktı olarak şöyle görünecektir;
Ahmet
FatmaEğer tüm listedeki verileri alt alta yazdırmak istiyorsak döngü kullanmamız gerekir. Örnek olarak for döngüsünü kullanalım.
isimListesi = ["Ahmet","Muhammed","Mustafa","Ayşe","Fatma"]
for i in range(5):
print(isimListesi[i])
Yukarıdaki örnekte listede 5 tane eleman bulunduğu için döngü sayısını 5 olarak ayarladım. Fakat ilerleyen örneklerde döngü içerisindeki veri sayısına göre değişkenlik gösteren döngüleri de anlatacağım şimdilik uygulamaya devam 🙂 Çıktı olarak şöyle gözükecektir;
Ahmet
Muhammed
Mustafa
Ayşe
FatmaEğer dinamik bir liste kullanacaksak döngü sayısını kendimiz belirlemek yerine liste içerisindeki veri sayısını alıp ona göre döngü yaptırabiliriz. Onun için de şu şekilde bir kullanım yapılması gerekir;
isimListesi = ["Ahmet","Muhammed","Mustafa","Ayşe","Fatma"]
veriSayisi = len(isimListesi)
print("Listede",veriSayisi,"tane veri bulunmaktadır.")
for i in range(veriSayisi):
print(isimListesi[i])
len( ) fonksiyonu ile listenin içerisindeki eleman sayısına ulaştık. ve döngünün tekrar sayısını da o değişken içerisindeki değer kadar tekrarlamasını istedik. Çok da zor değilmiş öyle değil mi? 🙂 Çıktı olarak şu şekilde görünecektir;
Listede 5 tane veri bulunmaktadır.
Ahmet
Muhammed
Mustafa
Ayşe
Fatma.index( ) metodu
Liste içerisinde bulunan verinin kaçıncı sırada olduğunu öğrenmek istiyorsak .index(arananVeri) metotunu kullanırız. Örnek;
isimListesi = ["Ahmet","Muhammed","Mustafa","Ayşe","Fatma","Zeynep","Ali"]
indexNo = isimListesi.index("Ali")
print("Aranan kelime",indexNo,"numaralı indexte")
ÇIKTI:
Aranan kelime 6 numaralı indexte.append( ) Metotu
Listenin sonuna yeni eleman eklemek için kullanılan metottur.
isimListesi = ["Ahmet","Muhammed","Mustafa","Ayşe","Fatma","Zeynep","Ali"]
print("Eski Liste",isimListesi)
isimListesi.append("Yusuf")
print("Güncel Liste",isimListesi)“Yusuf” verisini listenin sonuna ekleyecektir.
ÇIKTI
Eski Liste ['Ahmet', 'Muhammed', 'Mustafa', 'Ayşe', 'Fatma', 'Zeynep', 'Ali']
Güncel Liste ['Ahmet', 'Muhammed', 'Mustafa', 'Ayşe', 'Fatma', 'Zeynep', 'Ali', 'Yusuf'].extend metodu
Bir listeyi istenilen diğer bir liste ile birleştirir.
isimListesi = ["Ahmet","Muhammed","Mustafa","Ayşe","Fatma","Zeynep","Ali"]
eklenecekListe = ["MalcomX","Moussa","Jesus"]
print("Eski Liste:",isimListesi)
isimListesi.extend(eklenecekListe)
print("Güncel Liste:",isimListesi)
eklenecekListe dizisi içerisindeki verileri isimListesi dizisine ekler.
ÇIKTI
Eski Liste: ['Ahmet', 'Muhammed', 'Mustafa', 'Ayşe', 'Fatma', 'Zeynep', 'Ali']
Güncel Liste: ['Ahmet', 'Muhammed', 'Mustafa', 'Ayşe', 'Fatma', 'Zeynep', 'Ali', 'MalcomX', 'Moussa', 'Jesus'].insert( ) Metodu
Belirlenen index’e(sıraya) yeni veri ekler.
isimListesi = ["MalcomX","Moussa","Jesus"]
print("Eski Liste:",isimListesi)
isimListesi.insert(2,"David")
print("Güncel Liste:",isimListesi)Moussa ve Jesus arasına yani 2. indexe(soldan 3. sıraya) David verisini ekleyecektir. Bu sayede 2. index’te olan Jesus verisi 3. indexe(4. sıraya) ötelenecektir.
ÇIKTI:
Eski Liste: ['MalcomX', 'Moussa', 'Jesus']
Güncel Liste: ['MalcomX', 'Moussa', 'David', 'Jesus'].remove( ) Metodu
Listedeki veriyi isme göre siler.
isimListesi = ["MalcomX","Moussa","Jesus"]
print("Eski Liste:",isimListesi)
isimListesi.remove("MalcomX")
print("Güncel Liste:",isimListesi)
MalcomX verisi listeden silinecektir.
ÇIKTI
Eski Liste: ['MalcomX', 'Moussa', 'Jesus']
Güncel Liste: ['Moussa', 'Jesus'].count( ) Metodu
Belirtilen verinin listede kaç tane olduğu verir.
sayilar = [5,3,2,5,9,2,3,5,4]
aranan = 5
tekrar = sayilar.count(aranan)
print("Listede",aranan,"sayısı",tekrar,"tane var.")ÇIKTI
Listede 5 sayısı 3 tane var..pop( ) Metodu:
Belirtilen index numarasındaki veriyi siler.
meyveler = ["Elma","Armut","Şeftali","Muz","Kayısı"]
print("Eski Liste:",meyveler)
meyveler.pop(3) #muzu siler.
print("Güncel Liste:",meyveler)ÇIKTI:
Eski Liste: ['Elma', 'Armut', 'Şeftali', 'Muz', 'Kayısı']
Güncel Liste: ['Elma', 'Armut', 'Şeftali', 'Kayısı'].sort( ) Metodu
Dizi içerisindeki verileri sıralar. (küçükten büyüğe , a’dan z’ye)
meyveler = ["Elma","Armut","Şeftali","Muz","Kayısı"]
sayilar = [50,25,3,45,108,19,1]
print("Eski:",meyveler)
print("Eski:",sayilar)
meyveler.sort()
sayilar.sort()
print("Sıralanmış Hali:",meyveler)
print("Sıralanmış Hali:",sayilar)ÇIKTI:
Eski: ['Elma', 'Armut', 'Şeftali', 'Muz', 'Kayısı']
Eski: [50, 25, 3, 45, 108, 19, 1]
Sıralanmış Hali: ['Armut', 'Elma', 'Kayısı', 'Muz', 'Şeftali']
Sıralanmış Hali: [1, 3, 19, 25, 45, 50, 108]Eğer Listeyi Ters Sıralamak istiyorsak (Büyükten – Küçüğe, Z’den A’ya) o zaman .sort(reverse=True) ya da .reverse ( ) metodunu kullanmalıyız. Örnek;
meyveler = ["Elma","Armut","Şeftali","Muz","Kayısı"]
sayilar = [50,25,3,45,108,19,1]
print("Eski:",meyveler)
print("Eski:",sayilar)
meyveler.sort(reverse=True)
sayilar.sort(reverse=True)
print("Ters Sıralanmış Hali:",meyveler)
print("Ters Sıralanmış Hali:",sayilar)
ÇIKTI
Eski: ['Elma', 'Armut', 'Şeftali', 'Muz', 'Kayısı']
Eski: [50, 25, 3, 45, 108, 19, 1]
Ters Sıralanmış Hali: ['Şeftali', 'Muz', 'Kayısı', 'Elma', 'Armut']
Ters Sıralanmış Hali: [108, 50, 45, 25, 19, 3, 1].copy ( )
Dizideki elemanları kopyalar.
meyveler = ["Elma","Armut","Şeftali","Muz","Kayısı"]
sayilar = [50,25,3,45,108,19,1]
print("Eski:",meyveler)
print("Eski:",sayilar)
kopyalanan = meyveler.copy()
print("kopyalanan liste elemanları",kopyalanan)
meyveler.clear() #meyveler listesindeki verileri siler.
sayilar.extend(kopyalanan) #kopyaladığımız listeyi sayilar listesine ekler.
print("Ters Sıralanmış Hali:",meyveler)
print("Ters Sıralanmış Hali:",sayilar)
ÇIKTI
Eski: ['Elma', 'Armut', 'Şeftali', 'Muz', 'Kayısı']
Eski: [50, 25, 3, 45, 108, 19, 1]
kopyalanan liste elemanları ['Elma', 'Armut', 'Şeftali', 'Muz', 'Kayısı']
Ters Sıralanmış Hali: []
Ters Sıralanmış Hali: [50, 25, 3, 45, 108, 19, 1, 'Elma', 'Armut', 'Şeftali', 'Muz', 'Kayısı'].clear( ) Metodu
Listedeki verileri tamamen silmek için kullanılır. Dizideki verileri temizler.
meyveler = ["Elma","Armut","Şeftali","Muz","Kayısı"]
print("Silinmeden Önce:",meyveler)
meyveler.clear()
print("Silindikten Sonra:",meyveler)
ÇIKTI
Silinmeden Önce: ['Elma', 'Armut', 'Şeftali', 'Muz', 'Kayısı']
Silindikten Sonra: []